Wat is een CBDC?

Een CBDC (Central Bank Digital Currency) is een digitale munt die wordt uitgegeven door een centrale bank. In het Nederlands spreekt men van een digitale centrale bankmunt of digitale euro (voor de eurozone). Het is dus geen cryptomunt zoals Bitcoin, maar een officiële, digitale vorm van geld, gegarandeerd door de overheid.

Waarom werken centrale banken aan een CBDC?

De opkomst van CBDC’s speelt in op meerdere uitdagingen:

• Digitalisering van betalingen: steeds minder mensen gebruiken cash.
• Concurrentie met cryptomunten en stablecoins: centrale banken willen hun positie behouden.
• Financiële inclusie: toegang tot digitaal geld voor iedereen, ook zonder klassieke bankrekening.
• Monetaire soevereiniteit: bescherming tegen buitenlandse of private betaalmiddelen.
• Veiligheid en efficiëntie van het betalingsverkeer.

Hoe verschilt een CBDC van het geld dat we nu gebruiken?

Een CBDC is dus digitale cash: je houdt geld rechtstreeks bij de centrale bank, zoals bij een digitale portemonnee.

Twee soorten CBDC’s

1. Wholesale CBDC
• Enkel voor banken en financiële instellingen.
• Wordt gebruikt voor onderlinge transacties en afwikkeling.
• Vergelijkbaar met TARGET2, maar dan op een nieuw technologisch platform (vaak blockchain).
2. Retail CBDC
• Voor burgers en bedrijven.
• Te gebruiken voor alledaagse betalingen, net zoals met een bankkaart of app.
• Voorbeelden: e-yuan (China), e-naira (Nigeria), e-krona (Zweden), digitale euro (EU).

Wat verandert er voor burgers en bedrijven?

• Meer veiligheid: geld bij de centrale bank heeft geen kredietrisico.
• Nieuwe betaalmogelijkheden: directe betalingen zonder tussenpersoon.
• Potentieel gratis P2P-betalingen (persoon tot persoon).
• Mogelijke impact op banken: als spaarders massaal kiezen voor CBDC, kunnen commerciële banken minder deposito’s aantrekken.

Stand van zaken in Europa

De Europese Centrale Bank (ECB) werkt sinds 2020 aan het project van de digitale euro. In oktober 2023 begon de voorbereidende fase, die loopt tot minstens 2026. Pas daarna zal worden beslist of de digitale euro effectief wordt ingevoerd, en zo ja, onder welke voorwaarden (limieten, privacy, gebruiksvriendelijkheid…).

Besluit

De CBDC staat symbool voor de digitalisering van geld onder publieke controle. Het is geen revolutie, maar een evolutie richting een hybride monetair systeem, waar digitaal en contant geld naast elkaar bestaan. Of burgers en bedrijven deze nieuwe vorm van geld zullen omarmen, zal afhangen van vertrouwen, gebruiksgemak en de garanties die de overheid kan bieden.