Wat leren we uit deze AI-gebruikersstudie? Een duidelijke spiegel voor de toekomst van de cijferberoepen

In een snel veranderende professionele wereld, waarin generatieve artificiële intelligentie (GenAI) steeds alomtegenwoordiger wordt, is inzicht in het daadwerkelijke gebruik ervan essentieel om de toekomstige transformaties correct in te schatten. Een unieke studie (in bijlage), gebaseerd op 200.000 geanonimiseerde gesprekken tussen Amerikaanse gebruikers en Microsoft Copilot (de AI-assistent van Bing), werpt een fascinerend licht op welke beroepsactiviteiten het meest worden beïnvloed door AI. Deze empirische, rigoureuze en grootschalige analyse biedt waardevolle lessen voor cijferberoepen, in het bijzonder voor accountants en belastingadviseurs.

​

Welke activiteiten worden het vaakst ondersteund door AI?

Uit de studie blijkt dat gebruikers vooral AI inschakelen voor drie grote soorten activiteiten:

• Informatie opzoeken (bv. gathering information, maintain knowledge)
• Teksten schrijven en herwerken (bv. write material, edit written materials)
• Informatie overbrengen of uitleg geven (bv. explain procedures, present research)

Deze drieledigheid vormt net de kern van het werk van de accountant: technische opvolging, schrijven van nota’s of adviezen, en toelichting aan cliënten. AI lijkt dus een logische partner voor bepaalde taken, mits de beperkingen goed worden begrepen.

Wat is de werkelijke bijdrage van AI in deze interacties?

Een belangrijk concept uit de studie is het onderscheid tussen:

• de doelstelling van de gebruiker (user goal) – wat de gebruiker wil bereiken, en
• de actie van de AI (AI action) – wat de AI daadwerkelijk doet .

In 40% van de gesprekken lopen deze twee dimensies volledig uiteen. Zo kan een gebruiker willen weten welke regelgeving van toepassing is, terwijl de AI gewoon bestaande teksten weergeeft zonder de vraag in zijn totaliteit te beantwoorden.

Deze asymmetrie onderstreept een fundamenteel inzicht: AI ondersteunt meer dan ze automatiseert. Ze fungeert als coach, schrijver of documentatie-assistent, maar niet als volwaardige expert.

In welke beroepen is AI het meest toepasbaar?

De studie kent elke beroep een AI-toepasselijkheidsscore toe, gebaseerd op drie elementen:

1. De frequentie waarmee AI wordt gebruikt voor activiteiten van dat beroep;
2. De succesgraad van deze activiteiten (gemeten via duimpjes of taakvoltooiing);
3. De reikwijdte van AI’s impact op de activiteit (van minimaal tot volledig).

De beroepen met de hoogste scores zijn:

• Verkoop en marketing
• Administratieve functies
• Informatica- en wiskundige beroepen
• Financiële diensten en advies
• Onderwijs en opleiding

Boekhouders, op het kruispunt van documentbeheer, adviesverlening, analyse en klantencommunicatie, vallen duidelijk binnen de doelgroep.

Wat zijn de lessen voor accountants?

1. De toegevoegde waarde verschuift: Taken zoals research, opstellen van teksten en structureren van informatie kunnen deels worden uitbesteed aan AI. De meerwaarde van de expert ligt voortaan meer dan ooit in de interpretatie, het oordeel en de gepersonaliseerde begeleiding.
2. AI verhoogt de productiviteit, maar niet de autonomie: Een AI-assistent maakt het werk efficiënter, maar vervangt nooit de technische en deontologische competenties die noodzakelijk zijn om verantwoordelijkheden op te nemen.
3. De interactie mens-AI staat centraal in het nieuwe beroep: Het vermogen om een goede prompt te formuleren, de relevantie van de output te beoordelen, én deze waar nodig te herformuleren of te controleren, wordt cruciaal.

En in België?

Ook al zijn de gegevens Amerikaans, ze zijn relevant voor onze context:

• De taken van een Belgische accountant zijn zeer vergelijkbaar met die in de studie.
• De studie houdt geen rekening met reglementaire verplichtingen, maar men mag aannemen dat adviesverlening, redactie en ondersteuning bij besluitvorming verder aan belang zullen winnen.
• De grootste uitdaging zal erin bestaan de kwaliteit van de dienstverlening te bewaken, en niet te bezwijken voor de schijn van een “geslaagde automatisering” door AI.

Conclusie: een nieuw evenwicht tussen mens en AI

De studie bevestigt niet alleen de intuïtie dat AI de beroepen transformeert: ze kwantificeert de impact, differentieert naar type activiteit, en pleit voor een verhoogde specialisatie van de professional. Voor de leden van het OECCBB is de boodschap duidelijk:

de menselijke expertise blijft onvervangbaar, maar moet worden heruitgevonden rond een doordacht gebruik van AI.

Zoals het Orde het zelf vaak zegt: “Onze meerwaarde ligt niet in de automatisering, maar in de interpretatie.”

Het is in die geest dat de Orde haar strategisch AI-initiatief heeft gelanceerd. Daarmee willen we onze leden concreet ondersteunen in hun digitale transformatie, met als doel hen op een haalbare en progressieve manier vertrouwd te maken met de realistische toepassingen van AI in het dagelijkse werk.