Transpositie van de CSRD-richtlijn in België: een evolutie voor bedrijven en voor de rol van accountants, belastingadviseurs en bedrijfsrevisoren

Op 24 oktober 2024 werd het wetsontwerp tot omzetting van de Europese richtlijn inzake de publicatie van duurzaamheidsinformatie (CSRD) ingediend bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers in België. Dit wetsvoorstel introduceert nieuwe verplichtingen voor Belgische bedrijven inzake ESG-rapportage (milieu, maatschappij en governance) en heeft een impact op de rol van accountants, belastingadviseurs en bedrijfsrevisoren, die voortaan verantwoordelijk zijn voor het controleren en waarborgen van de nauwkeurigheid van deze duurzaamheidsinformatie.

Wat is de CSRD-richtlijn en waarom is deze belangrijk?

De Europese CSRD-richtlijn (Corporate Sustainability Reporting Directive) heeft als hoofddoel de transparantie, kwaliteit en vergelijkbaarheid van duurzaamheidsinformatie die door bedrijven wordt gepubliceerd, te verbeteren. Door strikte normen op te leggen voor niet-financiële rapportering beantwoordt de CSRD aan de groeiende vraag van stakeholders naar betrouwbare en verifieerbare informatie over de ESG-praktijken van bedrijven.

Deze richtlijn vervangt de bestaande NFRD (Non-Financial Reporting Directive) en legt strengere duurzaamheidsnormen op die beter zijn afgestemd op de huidige uitdagingen, zoals klimaatverandering, maatschappelijke verantwoordelijkheid en ethisch bestuur.`

Welke veranderingen voor Belgische bedrijven door het transpositiewetvoorstel?

Zodra het wordt goedgekeurd, zal het wetsvoorstel verschillende nieuwe verplichtingen opleggen aan Belgische bedrijven:

1. Uitbreiding van de reikwijdte:

• De verplichting om een duurzaamheidsrapport te publiceren zal gelden voor alle besloten vennootschappen die als grote ondernemingen worden gekwalificeerd, evenals voor alle beursgenoteerde bedrijven, met uitzondering van micro-ondernemingen. Deze uitbreiding moet de transparantie van alle grote economische entiteiten in België vergroten.
• Niet-Europese bedrijven die actief zijn op de Europese markt zullen ook aan soortgelijke verplichtingen worden onderworpen om eerlijke concurrentievoorwaarden te waarborgen. Dit zorgt voor een gelijk speelveld tussen Europese bedrijven en hun internationale concurrenten, en versterkt de aantrekkingskracht en het concurrentievermogen van de Europese markt.

2. Vervanging van het “comply or explain”-principe door dubbele materialiteit:

• Bedrijven zullen voortaan in hun duurzaamheidsrapportages rekening moeten houden met het concept van dubbele materialiteit. Dit betekent dat bedrijven niet alleen moeten rapporteren over hun impact op het milieu en de samenleving, maar ook over hoe deze kwesties hun activiteiten en rentabiliteit beïnvloeden.

3. Toepassing van uniforme normen (ESRS):

• Het wetsvoorstel verplicht het gebruik van de Europese duurzaamheidsrapportagenormen (European Sustainability Reporting Standards, ESRS) voor alle Belgische bedrijven die onder de richtlijn vallen. Deze uniforme normen zijn bedoeld om de gepubliceerde informatie op Europees niveau te harmoniseren en de vergelijkbaarheid tussen bedrijven te vergemakkelijken.

4. Een uniek elektronisch formaat (ESEF):

• Om de verspreiding en analyse van ESG-gegevens te vergemakkelijken, zullen bedrijven hun duurzaamheidsrapporten moeten indienen in een uniek elektronisch formaat, het ESEF (European Single Electronic Format). Dit gestandaardiseerde formaat maakt het makkelijker om de gepubliceerde duurzaamheidsinformatie te raadplegen en te verwerken.

5. Verplichte zekerheid van duurzaamheidsinformatie:

• Om de kwaliteit van de informatie te waarborgen en het risico van greenwashing te verminderen, stelt het wetsvoorstel een verplichte externe controle van duurzaamheidsrapportages in. Deze verificatie door een onafhankelijke derde partij moet de betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie waarborgen.

Welke rol spelen accountants, belastingadviseurs en bedrijfsrevisoren in dit nieuwe kader?

De omzetting van de CSRD in Belgisch recht betekent een fundamentele verandering voor de beroepen van accountant, belastingadviseur en bedrijfsrevisor:

• Accountants: Naast hun traditionele taken zullen zij worden gevraagd om duurzaamheidsrapporten van bedrijven te controleren en te verifiëren, wat grondige kennis van de ESRS-normen vereist.
• Belastingadviseurs: Zij zullen bedrijven moeten adviseren over de fiscale gevolgen van hun duurzaamheidspraktijken, bijvoorbeeld door duurzame investeringen fiscaal te optimaliseren.
• Bedrijfsrevisoren: Als de verantwoordelijken voor de juistheid van de bedrijfsrekeningen zullen zij voortaan ook de duurzaamheidsinformatie moeten controleren, wat hen in staat stelt de betrouwbaarheid van de gepubliceerde gegevens te waarborgen.

Wat zijn de volgende stappen in het wetgevingsproces?

Na indiening bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers moet het wetsvoorstel nog enkele stappen doorlopen voordat het wordt goedgekeurd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De regering heeft om behandeling met spoed verzocht, waardoor goedkeuring vóór het einde van 2024 mogelijk is. Dit zou de weg vrijmaken voor een gefaseerde invoering voor de betrokken Belgische bedrijven.

Het wetsvoorstel voor de omzetting van de CSRD in Belgisch recht is een belangrijke stap om de transparantie en verantwoordelijkheid van bedrijven inzake duurzaamheid te versterken. Dit wetgevingskader brengt geharmoniseerde normen en verplicht een externe controle van ESG-informatie, wat de geloofwaardigheid van de gepubliceerde rapporten moet verbeteren.

Voor accountants, belastingadviseurs en bedrijfsrevisoren biedt deze hervorming een kans om hun vakgebied uit te breiden en zich te specialiseren, waardoor zij een centrale rol kunnen spelen in de ESG-dynamiek in België. Door de betrouwbaarheid van duurzaamheidsinformatie te waarborgen, helpen zij het vertrouwen van stakeholders te versterken en Belgische bedrijven te begeleiden naar een duurzamer en verantwoord economisch model.