Radars: België maakt van zijn wegen een geldmachine!

In België verandert de strijd tegen verkeersovertredingen geleidelijk aan in een fiscale machine. Het land pronkt met een record: meer dan 9,2 miljoen vastgestelde overtredingen in 2024, een stijging van +13% in één jaar en twee keer zoveel als in 2018¹. Maar achter dit cijfer, gepresenteerd als een overwinning voor de verkeersveiligheid, schuilt een trivialere realiteit: de verwoede zoektocht naar overheidsinkomsten. Want bijna driekwart van de boetes betreft lichte snelheidsovertredingen (minder dan 10 km/u na correctie)², ver verwijderd van het werkelijk dodelijke gedrag dat de verkeershandhaving beweert te bestrijden.

Een zeer reële budgettaire meevaller

Vlaanderen illustreert deze tendens. Na afloop van zijn begrotingsconclaaf heeft de regionale regering besloten om 100% van haar radarnetwerk, dag en nacht, te activeren, en de gegevensverwerking toe te vertrouwen aan haar eigen administratie om alle inkomsten te innen. Startkapitaal: 5 miljoen euro voor de servers en IT-ondersteuning. Verwachte opbrengst: 50 miljoen euro per jaar, wat neerkomt op een tienvoudig rendement op investering³. Officieel zullen de nieuwe inkomsten gedeeltelijk het Fonds voor verkeersveiligheid spijzen. Maar het begrotingsakkoord, zwart op wit, heeft vooral tot doel het Vlaamse overheidsdeficit aan te vullen. Verkeersveiligheid wordt zo een quasi gegarandeerde financieringsbron.

Een wereldkampioen in flitsers

Deze logica is niet uniek voor Vlaanderen. Met 4.647 vaste flitspalen voor 11 miljoen inwoners, heeft België het wereldrecord in dichtheid, wat neerkomt op 422 flitspalen per miljoen inwoners⁴. Ter vergelijking: Brazilië, dat 21.575 flitspalen telt, toont er slechts 101 per miljoen. De Verenigde Arabische Emiraten hebben er 283, Italië 235, Frankrijk slechts 50.

Dit dichte netwerk – zonder equivalent – toont aan dat, voorbij het veiligheidsdiscours, ons land heeft gekozen voor een systemische verkeersfiscaliteit, met een intensiteit die weinig staten dragen.

Het veiligheidseffect… en de grenzen ervan

Zeker, handhaving heeft een impact. Het aantal verkeersdoden op de Belgische wegen is gedaald tot 470 in 2024, het historisch laagste niveau¹. Maar de correlatie verdient nuancering: flitspalen vangen vooral kleine overtredingen, terwijl werkelijk dodelijke gedragingen – aanzienlijke overdreven snelheid, alcohol, drugs, onoplettendheid – minder gemakkelijk worden gedetecteerd. De winst in geredde levens is dus niet evenredig met de explosie van de sancties. Wallonië, dat 150 nieuwe flitspalen voorziet om zijn achterstand in te halen, zet in op hetzelfde middel, zonder garantie op effectiviteit.

Een onevenwichtig sociaal contract

Het probleem is niet het belasten van gevaarlijke bestuurders. Het ligt in het gebrek aan wederkerigheid.

Als deze geïnde miljarden rechtstreeks zouden dienen om andere auto-gerelateerde belastingen te verminderen – verkeersbelasting, btw op brandstof – of om een gerichte fonds voor openbaar vervoer en zachte mobiliteit te financieren, dan zou de logica transparant en verdedigbaar zijn. Maar zoiets verschijnt nergens in de federale of regionale begrotingen. Het dossier van de Brusselse Noordmetro, dat al jarenlang vastgelopen is, illustreert deze kloof: men sanctioneert de bestuurder aan 33 km/u, maar men levert noch metro noch S-trein.

Voor een geloofwaardig en openlijk beleid

In plaats van het aantal flitspalen te vermenigvuldigen en de boetes te verfijnen, zou België er baat bij hebben om zijn keuzes duidelijk op zich te nemen.

Als het doel veiligheid is, moeten de verkeersopbrengsten gekoppeld worden aan massale investeringen in veilige infrastructuur en collectief vervoer. Als het doel budgettair is, moet dat gezegd worden en moeten andere heffingen dienovereenkomstig worden verminderd. Het in stand houden van de ambiguïteit voedt een gevoel van onrechtvaardigheid dat het vertrouwen in het overheidsoptreden ondermijnt.

België mag trots zijn dat het de verkeerssterfte heeft verminderd. Maar de weg omvormen tot een permanent fiscaal loket is geen duurzaam beleid. De belasting moet, om aanvaard te worden, leesbaar, proportioneel en herbelegd zijn. Zolang deze principes niet worden gerespecteerd, zullen flitspalen het symbool blijven van een punitieve fiscaliteit die liever sanctioneert dan overtuigt.

Referenties

¹ FOD Justitie, Rapport verkeersveiligheid 2024.
² Partena Professional, Studie over snelheidsovertredingen in België, september 2025.
³ Vlaamse Regering, Begrotingsakkoord 2025.
⁴ SCDB Global Speed Camera Database, wereldranglijst 2025.