De EU investeert om haar concurrentievermogen en talentgroei te vergroten ....

Temps de lecture: 7 min | 17 mei 2025 à 04:00

De Europese Commissie investeert via haar onlangs goedgekeurde werkprogramma Horizon Europa voor 2025 meer dan 7,3 miljard euro om de Europese onderzoeks- en innovatiemotor en mondiale voorsprong te versterken. Dit zal geavanceerde wetenschap stimuleren, de groene en de digitale transitie van de EU versnellen en het concurrentievermogen van Europa versterken

Onderzoek en innovatie vormen de kern van het Europese concurrentievermogen. Met deze investering van 7,3 miljard EUR via Horizon Europa voor 2025 zullen we de Europese welvaart en het Europese concurrentievermogen stimuleren, belangrijke uitdagingen op het gebied van veiligheid en defensie aanpakken en de schone transitie vergemakkelijken.
Stéphane Séjourné, uitvoerend vicevoorzitter voor Welvaart en Industriële Strategie

De economische kracht, het concurrentievermogen en de levenskwaliteit van Europa hangen af van onderzoek en innovatie. Het werkprogramma van Horizon Europa 2025 is bedoeld om wetenschappelijke grenzen te verleggen, toptalent aan te trekken en te behouden en de onderzoeksmotor en mondiale voorsprong van Europa te versterken. Met 36 % van de financiering voor digitale innovatie en 1,6 miljard EUR voor AI, en een sterke focus op klimaat, veiligheid en industrie, zal het echte resultaten op het terrein opleveren.
Ekaterina Zaharieva, commissaris voor Start-ups, Onderzoek en Innovatie

Achtergrond

Horizon Europa is het onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU ter waarde van 93,5 miljard euro, dat loopt van 2021 tot 2027. Het grootste deel van de financiering van het programma wordt toegewezen op basis van vergelijkende oproepen tot het indienen van voorstellen, die zijn opgenomen in werkprogramma's waarin de doelstellingen en specifieke thema's worden geschetst. Het werkprogramma bevat ook de toepasselijke regels, zoals de standaard ontvankelijkheidsvoorwaarden en subsidiabiliteitscriteria, selectie- en gunningscriteria.

Het werkprogramma van Horizon Europa voor 2025 is gebaseerd op het in maart 2024 aangenomen strategisch plan van Horizon Europa voor 2025-2027, dat door de diensten van de Commissie is opgesteld in samenwerking met de lidstaten en de geassocieerde landen van Horizon Europa, het Europees Parlement en meer dan 2 000 belanghebbenden en burgers. Bijdragen van belanghebbenden voor het werkprogramma 2025 werden ook verzameld via een feedbackmogelijkheid die in april en mei 2024 openstond.

Het programma zal toponderzoekers in Europa helpen aantrekken en behouden en gerichte steun bieden aan degenen die door oorlog en ontheemding worden getroffen. Als onderdeel van deze inspanningen werkt de Commissie aan de actualisering van het onderdeel Marie Skłodowska-Curie-acties (MSCA) 2023-25 van het werkprogramma om meer steun te bieden aan Oekraïense wetenschappers en om een nieuw MSCA-proefproject “Choose Europe for Science” te lanceren, dat meer steun en kansen zal bieden aan beginnende onderzoekers, met inbegrip van concurrerende toelagen en langere contracten.

Dit proefproject maakt deel uit van een pakket van 500 miljoen euro voor 2025-2027 en het bredere initiatief “KiesEuropa”om van Europa een magneet voor onderzoekers te maken, dat vorige week door voorzitter Von der Leyen werd gepresenteerd. Het initiatief richt zich op drie doelstellingen: wetenschap vrij en open te houden, te investeren in talent en innovatie in Europa te versnellen.

Via de Europese Onderzoeksraad (ERC) ontvangen onderzoekers die naar Europa verhuizen al een aanvulling bovenop hun beurs, die onlangs is verdubbeld. Daarnaast zal een nieuwe zevenjarige “supersubsidies” in het kader van de ERC langetermijnondersteuning bieden aan toptalent.

Welke zijn de belangrijkste aspecten van het werkprogramma Horizon Europa 2025 ?

Verwezenlijking van de prioriteiten van de EU: Onderzoek en innovatie (R&I) staan centraal in de prioriteiten van de EU – van het stimuleren van concurrentievermogen, defensie en veiligheid tot het verbeteren van het leven van burgers. Het werkprogramma 2025 zal digitale en ruimtevaarttechnologieën financieren, groene projecten en duurzame ontwikkeling ondersteunen. Het richt zich ook op georganiseerde misdaad en terroristische dreiging, en helpt tegelijkertijd de koolstofemissies te verminderen en de energiekosten te verlagen. In de vijf EU-missies zal meer dan 663 miljoen euro worden geïnvesteerd.

Versnelling van de klimaat- en digitale doelstellingen: Om van Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld te maken, richt de EU 35 % van de financiering van Horizon Europa op klimaatdoelstellingen. In het werkprogramma 2025 wordt 35 % van de begroting toegewezen aan klimaatactie en 8,8 % aan biodiversiteit. Dit omvat 1,14 miljard euro voor klimaat-, energie- en vervoersprojecten en 833 miljoen euro voor voedsel, bio-economie, natuurlijke hulpbronnen, landbouw en milieu. Tegelijkertijd ondersteunt 36 % van de Horizon Europa-financiering de digitale transitie, waarbij 1,6 miljard EUR is bestemd voor de ontwikkeling van artificiële intelligentie.

Onderzoek en innovatie in de automobielsector: Het werkprogramma voor 2025 heeft tot doel de transformatie van de Europese automobielindustrie door middel van onderzoek en innovatie te ondersteunen door de nadruk te leggen op voordelen zoals schonere en concurrerendere vervoersoplossingen. Het ondersteunt de ontwikkeling van batterij-elektrische voertuigen van de volgende generatie, geavanceerde productietechnieken voor auto-onderdelen, digitalisering van voertuigen, cyberbeveiliging en praktijken op het gebied van de circulaire economie. Daarnaast bevordert het de totstandbrenging van slimme, veerkrachtige mobiliteitssystemen.

Vereenvoudiging van de toepassing: De Commissie is met het werkprogramma 2025 een vereenvoudigingsinspanning begonnen om het toegankelijker en gebruiksvriendelijker te maken. Kortere beschrijvingen van onderwerpen en het gebruik van meer open onderwerpen zullen aanvragers meer vrijheid geven om verschillende trajecten naar innovatieve resultaten voor te stellen. In voorkomend geval maakt een ruimer gebruik van vereenvoudigde kostenopties, zoals forfaitaire subsidies die 35 % van de totale begroting vertegenwoordigen, onnodige financiële verslagleggingsvereisten voor begunstigden overbodig. 29 onderwerpen in twee fasen zullen aanvragers in staat stellen om eerst kortere voorstellen in te dienen en alleen volledige voorstellen voor te bereiden als ze voor de tweede fase worden geselecteerd. Dit zal de administratieve lasten voor aanvragers verminderen.

Ondersteunend talent: Door te investeren in talent richt het programma zich op braindrain en bevordert het een levendig onderzoekslandschap. De pilot 'Choose Europe for Science', onderdeel van de MSCA, zal € 22,5 miljoen investeren om veelbelovend jong talent in Europa aan te trekken en te behouden. Het proefproject zal onderzoekers in een vroeg stadium meer ondersteuning en kansen bieden, waaronder concurrerende toelagen en langere contracten. Het cofinanciert postdoctorale beurzen die onderzoekers uitstekende onderzoeks-, onderwijs- of managementmogelijkheden bieden.

De Europese wijken nieuw leven inblazen: De Nieuw Europees Bauhaus-faciliteit (NEB) loopt van 2025 tot 2027 en is het allereerste meerjarige financieringsinstrument voor innovatieve projecten om de Europese woonruimten duurzamer, inclusiever en mooier te maken voor iedereen. Voor 2025 beschikt de oproep tot het indienen van voorstellen in het kader van de NEB-faciliteit, die morgen wordt geopend, over een specifiek budget van 118,4 miljoen EUR uit het programma Horizon Europa. De helft van de financiering – ongeveer 63 miljoen EUR – zal worden gebruikt voor de financiering van demonstratieprojecten die laten zien hoe NEB in de lokale omgeving kan worden toegepast, bijvoorbeeld met regeneratief ontwerp. De andere helft zal zich richten op fundamenteel onderzoek en andere ondersteunende acties.

Ondersteuning van Oekraïense onderzoekers: Het programma moedigt alle aanvragers aan om kansen te creëren voor wetenschappers en organisaties die getroffen zijn door de Russische aanvalsoorlog. De steun voor het Horizon Europa-bureau in Oekraïne, dat sterkere onderzoeksnetwerken tussen de EU en Oekraïne opbouwt en de toegang van Oekraïense onderzoekers tot EU-financiering ondersteunt, zal worden voortgezet. Via het MSCA4Ukraine-initiatief gaat 10 miljoen euro van de MSCA naar Oekraïense onderzoekers. Als de omstandigheden het toelaten, zal het programma ook wetenschappers helpen terug te keren en het onderzoek en de innovatie in Oekraïne helpen heropbouwen.

Ondersteunen van Gazaanse onderzoekers: Het werkprogramma 2025 biedt onmiddellijke steun aan Gazaanse onderzoekers via een Virtual Research Collaboration Hub, die Gazaanse onderzoekers mentorschap, samenwerkingsmogelijkheden en toegang tot academische middelen zal bieden. Het zal Gazaanse onderzoekers identificeren en verbinden met bestaande regionale en lokale initiatieven, potentiële begunstigden en belanghebbenden die ondersteuning kunnen bieden.