Circulaire 2022/C/67 betreffende het tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van elektriciteit en voor de levering van aardgas en warmte via warmtenetten

De Algemene Administratie van de Fiscaliteit – Belasting over de toegevoegde waarde publiceerde op 11/07/2022 de Circulaire 2022/C/67 betreffende het tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van elektriciteit en voor de levering van aardgas en warmte via warmtenetten.

Deze circulaire handelt over de verlenging van het tijdelijk btw-tarief van 6 % voor de levering van elektriciteit, de verlenging van het tijdelijk btw-tarief van 6 % voor de levering van aardgas en warmte via warmtenetten met uitbreiding van de maatregel tot B2B- en B2G-relaties. Deze nieuwe bepalingen zijn ingevoegd bij koninklijk besluit van 27.06.2022 tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 20 van 20.07.1970 (BS van 30.06.2022).

Inhoudstafel

1. Inleiding

2. Tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van elektriciteit – Verlenging

2.1. Wettelijke bepaling

2.2. Met betrekking tot welke periode is het verlaagd btw-tarief van 6 % van toepassing?

2.3. Verwijzing naar circulaire nr. 2022/C/35

3. Tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van aardgas en warmte via warmtenetten

3.1. Wettelijke bepaling

3.2. Welke handelingen worden beoogd door deze maatregel?

3.2.1. De leveringen van aardgas en/of warmte via warmtenetten van 01.04.2022 tot 31.07.2022

3.2.2. De leveringen van aardgas en/of warmte via warmtenetten van 01.08.2022 tot 31.12.2022

3.2.2.1. Wie zijn de bedoelde afnemers?

3.2.2.2. Met betrekking tot welke periode is het verlaagd btw-tarief van 6 % van toepassing?

3.2.2.2.1. Voorlopige heffing van de btw op de tussentijdse voorschotfacturen of aanrekeningen met betrekking tot de verbruiksperiode met btw-wijziging

3.2.2.2.2. Definitieve heffing van de btw op de eindafrekening met betrekking tot de verbruiksperiode met btw-wijziging

3.2.3. Schematisch van beide maatregelen

4. Maandelijkse teruggaaf

5. Inwerkingtreding

1. Inleiding

Sinds een aantal maanden wordt de ganse Europese Unie geconfronteerd met een scherpe stijging van de energieprijzen, onder meer veroorzaakt door een toegenomen wereldwijde vraag naar energie ten gevolge van het economische herstel na de COVID-19-crisis, geopolitieke instabiliteit en bevoorradingsproblemen.

Sinds de invasie van de Russische troepen op het Oekraïense grondgebied en de oorlog die daaruit is voortgevloeid, is deze situatie van inflatie van de energieprijzen, die al zeer kritiek was, niet meer onder controle.

De stijging is op dit ogenblik van die aard dat steeds meer gezinnen (in het bijzonder degene met variabele contracten of degene die hun energieleverancier failliet zagen gaan) hun energiefactuur nog nauwelijks kunnen betalen, ook al is er voor bijna twintig procent van de bevolking een sociaal tarief dat bovendien eveneens zal worden verlengd tot en met 31.12.2022. Rekening houdend met de enorme stijging van de energieprijzen, dringen doortastende en snelle maatregelen zich opnieuw op.

Op 13.10.2021 publiceerde de Europese Commissie een mededeling aan het Europees Parlement, de Europese Raad, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: 'De stijgende energieprijzen aanpakken: een toolbox met initiatieven en steunmaatregelen' (COM (2021) 660).

Eén van de maatregelen die worden opgesomd in de hierboven beschreven mededeling van de Europese Commissie, is een verlaging van het btw-tarief op energieproducten.

Het koninklijk besluit van 27.06.2022 voorziet in twee maatregelen op het vlak van de toepassing van een verlaagd btw-tarief voor de leveringen van elektriciteit, gas en warmte via warmtenetten:

- het verlengt, tot 31.12.2022, de maatregel met betrekking tot de verlaging van het btw-tarief voor de leveringen van elektriciteit in het kader van residentiële contracten, zonder enige wijziging van die maatregel ten gronde

- het breidt vanaf 01.08.2022 het toepassingsgebied van het btw-tarief van 6 % uit tot alle leveringen van aardgas en warmte via warmtenetten, zonder nog enig onderscheid te maken tussen die leveringen in functie van de aard van het afgesloten contract, met als einddatum eveneens 31.12.2022.

Deze commentaar is een toelichting bij deze nieuwe bepalingen.

2. Tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van elektriciteit – Verlenging

2.1. Wettelijke bepaling

Ingevolge het koninklijk besluit van 27.06.2022 (BS van 30.06.2022) wordt het artikel 1bis van het koninklijk besluit nr. 20, ingevoegd bij het koninklijk besluit van 29.12.1992, hersteld bij het koninklijk besluit van 21.03.2014, vervangen bij het koninklijk besluit van 21.02.2022 en gewijzigd bij het koninklijk besluit van 23.03.2022 gewijzigd als volgt:

'§ 1. In afwijking van artikel 1 wordt vanaf 1 maart 2022 tot en met 31 december 2022 onderworpen aan het verlaagd tarief van 6 %, de levering van elektriciteit in het kader van het contract waarvoor, met het oog op de afsluiting ervan, door de afnemer-natuurlijke persoon geen ondernemingsnummer is meegedeeld.

§ 2. Het toe te passen btw-tarief voor de tot uiterlijk 31 maart 2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten is het tarief dat van kracht is vóór de tariefwijziging op 1 maart 2022, zelfs als die geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op een levering van elektriciteit vanaf 1 maart 2022.

Het toe te passen btw-tarief voor de vanaf 1 april 2022 tot en met 31 december 2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten is het tarief dat van kracht is op het tijdstip van de facturering of aanrekening van deze voorschotten, zelfs als die geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op een levering van elektriciteit vanaf 1 januari 2023.

Voor de definitieve heffing van de btw op de eindafrekening die betrekking heeft op de periode die aanvangt vóór en eindigt na het tijdstip van de tariefwijziging op 1 maart 2022 dan wel op de periode die aanvangt vóór en eindigt na het tijdstip van de tariefwijziging op 1 januari 2023, wordt de maatstaf van heffing met betrekking tot het volledige daadwerkelijke verbruik tijdens die periode per onderscheiden btw-tarief omgeslagen en dit rekening houdend met dat verbruik vóór en na het tijdstip van de betrokken tariefwijziging.

De berekening van het verbruik met het oog op de in het derde lid bedoelde omslag per btw-tarief, wordt, indien de gegevens omtrent het daadwerkelijke verbruik niet beschikbaar zijn vóór de opmaak van de eindafrekening door de leverancier, uitgevoerd aan de hand van het in de elektriciteitsmarkt vastgelegde verbruiksprofiel dat per kwartier van een volledig jaar het relatieve gebruik weergeeft van een bepaald type van afnemers-natuurlijke personen.'

2.2. Met betrekking tot welke periode is het verlaagd btw-tarief van 6 % van toepassing?

Het verlaagd btw-tarief is van toepassing op het verbruik van elektriciteit vanaf 01.03.2022 tot en met 31.12.2022.

2.3. Verwijzing naar circulaire nr. 2022/C/35

De wijziging die ingevoerd is door het koninklijk besluit van 23.03.2022, voornoemd, heeft enkel betrekking op de toepassingsperiode van het verlaagd btw-tarief. Met uitzondering van dit punt, blijft de circulaire nr. 2022/C/35 bijgevolg van toepassing. Zie evenwel ook punt 4, hierna, inzake de teruggaaf.

In onderstaande, geactualiseerde, tabel worden ter verduidelijking een aantal voorbeeldsituaties gegeven met het toepasbare btw-tarief:

3. Tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van aardgas en warmte via warmtenetten

3.1. Wettelijke bepaling

Ingevolge het koninklijk besluit van 27.06.2022 (BS van 30.06.2022) wordt het artikel 1bis/1 van het koninklijk besluit nr. 20, ingevoegd bij het koninklijk besluit van 23.03.2022 vervangen als volgt:

'§ 1. In afwijking van artikel 1 wordt vanaf 1 augustus 2022 tot en met 31 december 2022 onderworpen aan het verlaagd tarief van 6 %, de levering van aardgas en van warmte via warmtenetten.

§ 2. Het toe te passen btw-tarief voor de tot uiterlijk 31 augustus 2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten mag het tarief zijn dat van kracht is vóór de tariefwijziging op 1 augustus 2022, zelfs als die geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op een levering van aardgas of van warmte via warmtenetten vanaf 1 augustus 2022.

Het toe te passen btw-tarief voor de vanaf 1 september 2022 tot en met 31 december 2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten is het tarief dat van kracht is op het tijdstip van de facturering of aanrekening van deze voorschotten, zelfs als die geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op een levering van aardgas of van warmte via warmtenetten vanaf 1 januari 2023.

Voor de definitieve heffing van de btw op de eindafrekening die betrekking heeft op de periode die aanvangt vóór en eindigt na het tijdstip van de tariefwijziging op 1 april 2022 of 1 augustus 2022 dan wel op de periode die aanvangt vóór en eindigt na het tijdstip van de tariefwijziging op 1 januari 2023, wordt de maatstaf van heffing met betrekking tot het volledige daadwerkelijke verbruik tijdens die periode per onderscheiden btw-tarief omgeslagen en dit rekening houdend met dat verbruik vóór en na het tijdstip van de betrokken tariefwijziging.

De berekening van het verbruik met het oog op de in het derde lid bedoelde omslag per btw-tarief, wordt, indien de gegevens omtrent het daadwerkelijke verbruik niet beschikbaar zijn vóór de opmaak van de eindafrekening door de leverancier, uitgevoerd aan de hand van het in de aardgasmarkt vastgelegde verbruiksprofiel dat per uur van een volledig jaar het relatieve gebruik weergeeft van een bepaald type van afnemers.'

3.2. Welke handelingen worden beoogd door deze maatregel?

3.2.1. De leveringen van aardgas en/of warmte via warmtenetten van 01.04.2022 tot 31.07.2022

De levering, in België, van aardgas en/of warmte via warmtenetten in het kader van het contract waarvoor, met het oog op het sluiten ervan, door de afnemer-natuurlijke persoon aan zijn leverancier van aardgas en/of warmte via warmtenetten geen ondernemingsnummer is meegedeeld, wordt vanaf 01.04.2022 tot en met 31.07.2022 onderworpen aan het verlaagd btw-tarief van 6 %.

Er wordt verwezen naar de circulaire nr. 2022/C/48, punt 3, voor bijkomende toelichting. Deze circulaire blijft van toepassing voor het verbruik van gas en warmte via warmtenetten dat plaatsvindt tussen 01.04.2022 tot en met 31.07.2022. Zie evenwel ook punt 4, hierna, inzake de teruggaaf.

3.2.2. De leveringen van aardgas en/of warmte via warmtenetten van 01.08.2022 tot 31.12.2022

De levering, in België, van aardgas en/of warmte via warmtenetten wordt vanaf 01.08.2022 tot en met 31.12.2022 onderworpen aan het verlaagd btw-tarief van 6 %.

3.2.2.1. Wie zijn de bedoelde afnemers?

Het toepassingsgebied van deze maatregel heeft vanaf 01.08.2022 betrekking op alle afgesloten contracten, zonder een onderscheid te maken in functie van de aard van het afgesloten contract (residentieel of professioneel), of, meer concreet, zonder nog een onderscheid te maken al naargelang er al dan niet een ondernemingsnummer werd meegedeeld door de afnemer in het kader van de afsluiting van het contract met betrekking tot die leveringen van aardgas en warmte via warmtenetten.

Die maatregel zal het in het bijzonder de bewoners van collectieve woonvoorzieningen, de bewoners van appartementsgebouwen en de bewoners van kampeerterreinen mogelijk maken de btw-verlaging met betrekking tot de levering van aardgas en warmte via warmtenetten te genieten.

Worden aldus onder meer bedoeld door deze maatregel: de woonzorgcentra, de verzorgingsinstellingen en de appartementsgebouwen die over een collectieve gasverwarmingsketel beschikken (doelstelling van de maatregel) maar eveneens de zelfstandigen van wie de met aardgas verwarmde woning slechts gedeeltelijk voor privédoeleinden wordt aangewend, de schoolgebouwen, de ziekenhuizen, de internaten, de culturele instellingen, de religieuze en levensbeschouwelijke instellingen, ... . In zoverre de maatregel de oorspronkelijke doelstelling overschrijdt (de verwarmingsfactuur verminderen van privébewoners), kan die maatregel evenwel ook zijn verantwoording vinden ten aanzien van die professionele sectoren (zonder recht op aftrek van de hen in rekening gebrachte btw) voor wie het niet mogelijk is om die btw-kost door te rekenen in de prijs van hun prestaties. Dat is in het bijzonder het geval voor de non-profit sector.

Uit de bewoordingen van het artikel volgt dat de toepassing van de maatregel niet beperkt blijft tot voornoemde verbruikers, maar daarentegen op algemene wijze betrekking heeft op de leveringen van gas en van warmte via warmtenetten in B2C, B2B en B2G-relaties.

3.2.2.2. Met betrekking tot welke periode is het verlaagd btw-tarief van 6 % van toepassing?

De uitbreiding van het materiële toepassingsgebied van de initiële maatregel gaat net zoals de maatregel met betrekking tot de levering van elektriciteit, gepaard met een verlenging van de maatregel met drie maanden tot 31.12.2022. De uitbreiding van het materiële toepassingsgebied kan maar gelden voor de toekomst. Om die reden is de maatregel maar van toepassing vanaf 01.08.2022 waarbij de oorspronkelijke maatregel ongewijzigd blijft gelden tot en met 31.07.2022. In de mate waarin de voorliggende maatregel inzake het verlaagd btw-tarief voortaan betrekking heeft op alle leveringen van aardgas en warmte via warmtenetwerken, zal de oorspronkelijke maatregel juridisch uitdoven op 01.08.2022, waarbij de door die oorspronkelijke maatregel afgedekte leveringen vanaf 01.08.2022 mede door deze uitgebreide maatregel zullen zijn afgedekt.

Het verlaagd btw-tarief krachtens de uitgebreide maatregel is bijgevolg van toepassing op het verbruik van aardgas en/of warmte via warmtenetten vanaf 01.08.2022 tot en met 31.12.2022.

3.2.2.2.1. Voorlopige heffing van de btw op de tussentijdse voorschotfacturen of aanrekeningen met betrekking tot de verbruiksperiode met btw-wijziging

Uit artikel 1bis/1, van het koninklijk besluit nr. 20, voormeld, volgt dat de datum van de facturering of aanrekening van de voorschotten voor de levering van aardgas en/of warmte via warmtenetten bepalend is voor het btw-tarief dat op het voorschot van toepassing is. De gebruikelijke regels inzake opeisbaarheid van btw zijn bijgevolg niet van toepassing.

Bovendien is gebleken dat door de technische en administratieve beperkingen bij de betrokken leveranciers van aardgas en/of warmte via warmtenetten een onmiddellijke operationalisering van deze maatregel niet steeds mogelijk is voor de tussentijdse voorschotten gefactureerd of aangerekend uiterlijk op 31.08.2022.

Om die reden werd voorzien dat de leverancier van aardgas en/of warmte via warmtenetten, ondanks de tariefwijziging die ingaat op 01.08.2022, op de ten laatste op 31.08.2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten het btw-tarief van 21 % in rekening mag brengen, zelfs als die voorschotten geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op een levering van aardgas en/of warmte gedaan met ingang van 01.08.2022 (artikel 1bis/1, § 2, eerste lid). Dat verschil zal echter worden rechtgezet middels de eindafrekening met betrekking tot de verbruiksperiode met btw-wijziging (zie punt 3.2.2.2.2.).

Deze overgangsmaatregel inzake de voorschotten, die uitsluitend werd genomen om het hoofd te bieden aan de operationele problemen bij bepaalde betrokken leveranciers, zet evenwel op geen enkele manier de toepassing, a posteriori (i.e. bij de eindafrekening), van het verlaagd tarief van 6 % op de helling voor de verbruiksperiodes van 01.04.2022 (voor de oorspronkelijke begunstigden van de initiële maatregel) of 01.08.2022 (voor de bijkomende begunstigden van de nieuwe maatregel) tot en met 31.12.2022. De overgangsmaatregel betreft hoe dan ook uitsluitend de facturering of aanrekening van de voorschotten en is niet van toepassing op de eindafrekeningen noch overigens op de maandelijkse afrekeningen die, voor bepaalde professionele contracten, soms de gangbare praktijk uitmaken in dergelijke commerciële verhoudingen.

De leveranciers van aardgas en van warmte via warmtenetten die eveneens leveranciers zijn van dezelfde energieproducten in het kader van residentiële contracten (en die, krachtens artikel 1bis/1, § 2, tweede lid, van het koninklijk besluit nr. 20 gehouden zijn om het verlaagd tarief van 6 % toe te passen op de gefactureerde of aangerekende voorschotten betreffende de levering van aardgas en warmte via warmtenetten vanaf 01.04.2022), wordt toegelaten, om redenen van administratieve vereenvoudiging en indien ze daartoe in staat zijn, het verlaagd tarief van 6 % toe te passen vanaf 01.08.2022 op de voorschotten met betrekking tot hun leveringen van aardgas en van warmte via warmtenetten.

Deze maatregel is uitgewerkt in artikel 1bis/1, § 2, eerste lid, nieuw, van het koninklijk besluit nr. 20 door de zin 'Het toe te passen btw-tarief voor de tot uiterlijk 31.08.2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten, mag het tarief zijn dat van kracht is vóór de tariefwijziging op 01.08.2022.'.

In ieder geval is het toe te passen btw-tarief op de vanaf 01.09.2022 tot en met 31.12.2022 gefactureerde of aangerekende voorschotten, het tarief dat van kracht is op het tijdstip van de facturering of aanrekening van die voorschotten, zelfs als deze geheel of gedeeltelijk betrekking hebben op een levering van aardgas of van warmte via warmtenetten vanaf 01.01.2023.

Dat verschil zal eveneens worden rechtgezet bij de definitieve heffing van de btw op de eindafrekening met betrekking tot de verbruiksperiode met btw-wijziging (zie punt 3.2.2.2.2.).

3.2.2.2.2. Definitieve heffing van de btw op de eindafrekening met betrekking tot de verbruiksperiode met btw-wijziging

Voor de definitieve heffing van de btw op de eindafrekening die betrekking heeft op de periode die aanvangt vóór en eindigt na het tijdstip van de tariefwijziging op 01.08.2022 dan wel tijdens de periode die aanvangt vóór en eindigt na het tijdstip van de tariefwijziging op 31.12.2022, wordt de maatstaf van heffing met betrekking tot het volledige daadwerkelijke verbruik tijdens die periode per onderscheiden btw-tarief omgeslagen en dat rekening houdend met dat verbruik vóór en na het tijdstip van de betrokken tariefwijziging (artikel 1bis/1, § 2, derde lid).

De maatstaf van heffing wordt bij de eindafrekening met betrekking tot het volledige verbruik tijdens de verbruiksperiode met btw-tariefwijziging aldus omgeslagen zodat:

- het gedeelte van de maatstaf van heffing dat betrekking heeft op het verbruik van aardgas en/of warmte via warmtenetten vóór 01.08.2022 en vanaf 01.01.2023 wordt belast met toepassing van het normale btw-tarief van 21 %

- het gedeelte van de maatstaf van heffing dat betrekking heeft op het verbruik van aardgas en/of warmte via warmtenetten vanaf 01.04.2022 tot en met 31.12.2022wordt belast met toepassing van het verlaagd btw-tarief van 6 %.

Op deze manier wordt het btw-bedrag voldaan volgens de tussentijdse voorschotfacturen welke werden uitgereikt in de verbruiksperiode met btw-wijziging dat niet overeenstemt met de btw die deels aan 21 % en deels aan 6 % verschuldigd is met betrekking tot de verbruikte hoeveelheden kWh rechtgezet (zie punt 3.2.2.2.1.).

3.2.3. Schematisch van beide maatregelen

In onderstaande tabel worden ter verduidelijking een aantal voorbeeldsituaties gegeven.

NVT: initiële maatregel (B2C = residentiële contracten, natuurlijk persoon, nr. KBO niet meegedeeld) vervangen door nieuwe maatregel (B2C, B2B en B2G = zowel residentiële als professionele contracten, alle personen).

(1) Deze overgangsmaatregel betreft hoe dan ook uitsluitend de facturering of aanrekening van de voorschotten en is niet van toepassing op de eindafrekeningen noch overigens op de maandelijkse afrekeningen die, voor bepaalde professionele contracten, soms de gangbare praktijk uitmaken in dergelijke commerciële verhoudingen.

Uitgaande van bovengenoemde voorbeeldsituaties, zal het toegepaste btw-tarief als volgt rechtgezet worden door de leverancier van aardgas en/of warmte via warmtenetten:

NVT: initiële maatregel (B2C = residentiële contracten, natuurlijk persoon, nr. KBO niet meegedeeld) vervangen door nieuwe maatregel (B2C, B2B en B2G = zowel residentiële als professionele contracten, alle personen).

Opmerking

De bepalingen onder de punten 3.2.3, 3.2.4, 3.3 en 4 van de circulaire nr. 2022/C/48 blijven van toepassing voor het verbruik van gas en warmte via warmtenetten dat plaatsvindt tussen 01.08.2022 tot en met 31.12.2022. Zie evenwel ook punt 4, hierna, inzake de teruggaaf.

4. Maandelijkse teruggaaf

Artikel 81, § 2, eerste lid, 6°, van het koninklijk besluit nr. 4 voorziet een recht op maandelijkse teruggaaf van de btw-kredieten ingevoerd in het voordeel van de belastingplichtigen waarvan de economische activiteit bestaat uit de levering van elektriciteit, aardgas of warmte via warmtenetten, waarvoor het verlaagd btw-tarief van toepassing is overeenkomstig de artikelen 1bis en 1bis/1 van het koninklijk besluit nr. 20 van 20.07.1970 tot vaststelling van de tarieven van de belasting over de toegevoegde waarde en tot indeling van de goederen en de diensten bij die tarieven.

Deze regeling inzake maandelijkse teruggaaf wordt door de uitbreiding en de verlenging van het verlaagd tarief eveneens uitgebreid en verlengd en is onder de terzake gestelde modaliteiten van toepassing voor alle gevallen waarin voornoemd verlaagd tarief van toepassing is en tot zolang het van toepassing is. Deze regeling wordt besproken in de circulaire 2022/C/48 betreffende het tijdelijk verlaagd btw-tarief voor de levering van elektriciteit, voor de levering van aardgas en warmte via warmtenetten en de maandelijkse teruggaaf inzake btw.

Wat de huidige geldigheidsduur van de vergunning betreft, aangezien de artikelen 1bis en 1bis/1 van het koninklijk besluit nr. 20 werden vervangen ingevolge de artikelen 1 en 2 van het koninklijk besluit van 27.06.2022, wordt de toepassing van het verlaagd tarief tot 31.12.2022 verlengd, bijgevolg wordt de geldigheidsduur van de vergunning eveneens verlengd tot 31.12.2022.

De belastingplichtige die bijgevolg voldoet aan de voorwaarden voor de toepassing van de regeling en die een vergunning maandelijkse teruggaaf heeft verkregen voor de levering van elektriciteit, aardgas of warmte via warmtenetten, kan bijgevolg eveneens de versnelde teruggaaf verkrijgen met betrekking tot het overschot dat voortkomt uit de tijdig ingediende aangiften die betrekking hebben op de aangifteperioden oktober, november en december 2022, in te dienen bij toepassing van artikel 18, § 1, eerste lid, van het koninklijk besluit nr. 1 uiterlijk op 20.11.2022, 20.12.2022 en 20.01.2023.

5. Inwerkingtreding

Overeenkomstig artikel 4 van het koninklijk besluit van 27.06.2022 treedt deze regelgeving in werking op 01.08.2022.

Bron: Fisconetplus​