Na een langdurige periode van stagnatie laat de economie van de EU weer een bescheiden groei zien, terwijl het desinflatieproces aanhoudt

Temps de lecture: 5 min |16 november 2024 à 05:00

In de najaarsprognose van de Europese Commissie wordt uitgegaan van een bbp-groei in 2024 van 0,9 % in de EU en 0,8 % in de eurozone. De economische bedrijvigheid zal verder aantrekken tot 1,5 % in de EU en 1,3 % in de eurozone in 2025, en tot 1,8 % in de EU en 1,6 % in de eurozone in 2026.

De algemene inflatie in de eurozone zal in 2024 meer dan halveren, van 5,4 % in 2023 tot 2,4 %, alvorens in een meer geleidelijk tempo af te nemen tot 2,1 % in 2025 en 1,9 % in 2026. Het desinflatieproces in de EU zal in 2024 nog scherper verlopen: de algemene inflatie daalt naar 2,6 %, ten opzichte van 6,4 % in 2023, en blijft dalen naar 2,4 % in 2025 en 2,0 % in 2026.

De groei versnelt door aantrekkende consumptie en investeringen

Na een hervatting van de groei in het eerste kwartaal van 2024 bleef de EU-economie in het tweede en derde kwartaal in een gestaag, zij het gematigd tempo groeien.

De beschikbare inkomens werden nog steeds ondersteund door de werkgelegenheidsgroei en het herstel van de reële lonen, maar de huishoudens hielden de hand op de knip omdat de kosten van levensonderhoud hoog bleven, de onzekerheid na herhaalde extreme schokken toenam en sparen bovendien werd gestimuleerd met financiële prikkels, zoals hoge rentetarieven. De investeringen bleven teleurstellend, met in de eerste helft van 2024 een diepe en brede krimp voor de meeste lidstaten en categorieën van activa.

Er wordt inmiddels weer minder terughoudend geconsumeerd en die consumptie zal nog verder toenemen naarmate de koopkracht van de lonen zich geleidelijk herstelt en de rentetarieven dalen. Ook de investeringen zullen aantrekken wanneer er weer sterke bedrijfsbalansen worden voorgelegd, de winsten zich herstellen en de kredietvoorwaarden verbeteren. Bovendien zullen de overheidsinvesteringen tijdens de prognoseperiode een impuls krijgen van de herstel- en veerkrachtfaciliteit en andere EU-fondsen.

Over het geheel genomen wordt ervan uitgegaan dat de binnenlandse vraag de economische groei zal stimuleren. In 2025 en 2026 zullen in- en uitvoer in vrijwel hetzelfde tempo toenemen en zal de bijdrage van de netto-handel aan de groei dus neutraal zijn.

Het desinflatieproces houdt aan

Het desinflatieproces dat eind 2022 begon, houdt aan ondanks een lichte stijging van de inflatie in oktober, grotendeels onder invloed van de energieprijzen.

De prijsdruk in de dienstensector blijft hoog, maar zal vanaf begin 2025 afnemen als gevolg van een vertraging van de loonstijging en een toename van de productiviteit. Ook de negatieve basiseffecten spelen een rol. Als gevolg van al deze factoren zal de inflatie dalen tot het streefcijfer. Voor de eurozone wordt hiervoor eind 2025 vooropgesteld en voor de EU 2026.

De arbeidsmarkt blijft sterk, met een historisch lage werkloosheid

De arbeidsmarkt van de EU heeft het in de eerste helft van 2024 goed gedaan en zal sterk blijven. De werkgelegenheidsgroei in de EU zal aanhouden, zij het in een trager tempo, van 0,8 % in 2024 (0,9 % in de eurozone) tot 0,5 % in 2026 (0,6 % in de eurozone).

In oktober lag het werkloosheidspercentage in de EU, met 5,9 %, lager dan ooit. Verwacht wordt dat het percentage voor het hele jaar 2024 zal uitkomen op 6,1 (6,5 in de eurozone) en daarna verder zal dalen tot 5,9 in 2025 en 2026 (6,3 in de eurozone).

De tekorten dalen als gevolg van begrotingsconsolidatie

Aangezien veel lidstaten inspanningen leveren om hun schuldquote te verlagen, zal het overheidstekort van de EU in 2024 met ongeveer 0,4 procentpunt dalen, tot 3,1 % van het bbp en 3,0 % in 2025. In 2026 zal het tekort onder invloed van het positieve economische elan verder afnemen tot 2,9 %. In de eurozone zal het tekort volgens de prognoses afnemen van 3,0 % in 2024 tot 2,9 % in 2025 en 2,8 % in 2026.

De totale schuldquote van de EU daarentegen zal stijgen van 82,1 % in 2023 tot 83,4 % in 2026. Deze stijging volgt op een daling van bijna 10 procentpunt tussen 2020 en 2023 en weerspiegelt het effect van de nog steeds hoge primaire tekorten en de stijgende rente-uitgaven die niet langer worden gecompenseerd door een hoge nominale groei van het bbp naarmate de inflatie afneemt. In de eurozone zal de overheidsschuld stijgen van 88,9 % van het bbp in 2023 tot 90 % in 2026.

Onzekerheid en risico's nemen toe

We zien een toename van de onzekerheid en van de neerwaartse risico's voor de vooruitzichten. Door de aanhoudende aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne en het scherper wordende conflict in het Midden-Oosten verergeren de geopolitieke risico's en de risico's voor de energiezekerheid. Een verdere toename van protectionistische maatregelen door handelspartners zou de wereldhandel ingrijpend kunnen verstoren en een zware last leggen op de zeer open economie van de EU.

Binnen de EU zouden beleidsonzekerheid en structurele problemen in de productiesector het concurrentievermogen, de groei en de arbeidsmarkt verder onder druk kunnen zetten. Bovendien zou de hervatting van de groei kunnen worden belemmerd als de uitvoering van de herstel- en veerkrachtfaciliteit vertraging oploopt of de begrotingsconsolidatie een sterker effect heeft dan verwacht. Tot slot moet ook rekening worden gehouden met de dramatische impact van steeds frequentere en meer omvangrijke natuurrampen, niet alleen voor het milieu en de bevolking, maar ook voor de economie, zoals de recente overstromingen in Spanje hebben getoond.

Achtergrond

Deze prognose is gebaseerd op een reeks technische aannamen met betrekking tot wisselkoersen, rentetarieven en grondstoffenprijzen, met als afsluitdatum 31 oktober. Voor alle andere nieuwe gegevens, inclusief de aannamen over het overheidsbeleid, is bij deze prognose informatie tot en met 25 oktober meegenomen. Tenzij nieuwe beleidsmaatregelen zijn aangekondigd en voldoende gedetailleerd zijn uitgewerkt, is er bij de prognoses van uitgegaan dat het beleid ongewijzigd blijft.

De Europese Commissie publiceert in de lente en in de herfst telkens een uitgebreide prognose die gebaseerd is op een groot aantal macro-economische en budgettaire variabelen voor alle EU-lidstaten, de kandidaat-lidstaten, de EVA-landen en andere belangrijke geavanceerde en opkomende markteconomieën.