Europa versoepelt de rapporteringsverplichting inzake duurzaamheid: wat betekent dit voor uw KMO's?

Op 26 februari 2025 keurde de Europese Commissie een reeks maatregelen goed om de administratieve lasten voor Europese ondernemingen te verlichten. Eén van de meest in het oog springende maatregelen betreft de versoepeling van de rapporteringsverplichtingen op het vlak van duurzaamheid.

Concreet: alleen ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers zullen nog verplicht zijn duurzaamheidsinformatie te publiceren. Dat is goed nieuws voor veel Belgische KMO’s en de accountants en belastingadviseurs die hen begeleiden.

In dit FAQ-artikel geven we u een helder overzicht van wat deze voorstellen inhouden en hoe u zich als accountant of fiscaal adviseur hierop voorbereidt.

1. Waarover gaat dit precies?

Binnen het Europese duurzaamheidskader zijn er twee belangrijke richtlijnen:

• CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive): verplicht ondernemingen om jaarlijks transparante, gestandaardiseerde duurzaamheidsinformatie te publiceren.
• CS3D of CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive): legt ondernemingen op om een daadwerkelijk beleid te voeren inzake mensenrechten en milieu-impact in hun waardeketen.

Beide richtlijnen maken nu deel uit van een eerste “Omnibuspakket” waarmee de Europese Commissie het concurrentievermogen van bedrijven wil versterken.

2. Wat verandert er aan de CSRD?

De huidige CSRD geldt voor grote ondernemingen (meer dan 250 werknemers en/of € 50 miljoen omzet en/of € 25 miljoen balanstotaal), én voor beursgenoteerde KMO’s.

De wijzigingen in het Omnibus I-pakket:

• Nieuwe drempel: alleen ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers blijven onderworpen aan de CSRD. De andere criteria (omzet/balanstotaal) blijven behouden, maar verliezen hun effect.
• Gevolg: 80 % minder bedrijven vallen nog onder de verplichte duurzaamheidsrapportering.
• Tijdelijke uitstel van implementatie: de tweede en derde fasen van de invoering worden met twee jaar uitgesteld. Verplichte rapportering pas vanaf boekjaar 2028.
• Invoering van een “value chain cap”: voor ondernemingen met minder dan 1.000 werknemers wordt een vrijwillige standaard voor duurzaamheidsrapportering uitgewerkt, om hen te beschermen tegen buitensporige informatieverzoeken van grote bedrijven en banken.
• Herziening van de ESRS-normen (European Sustainability Reporting Standards): minder datapunten, meer duidelijkheid en betere afstemming met andere Europese regelgeving.

3. En wat met de CS3D (zorgvuldigheidsplicht)?

De CS3D verplicht bedrijven om daadwerkelijk beleid te voeren rond mensenrechten en milieu in hun volledige waardeketen, inclusief leveranciers.

De voorgestelde aanpassingen:

• Uitstel van omzetting tot 26 juli 2027, en fase 1 van toepassing pas vanaf 26 juli 2028 (voor bedrijven met >5.000 werknemers én >€ 1,5 miljard omzet).
• Focus op directe zakenpartners: bedrijven moeten zich enkel richten op hun rechtstreekse relaties, tenzij er geloofwaardige signalen zijn over risico’s in de indirecte keten.
• Beperking van de informatiedruk op KMO’s: grote bedrijven mogen van hun kleinere zakenpartners (KMO’s of midcaps tot 500 werknemers) enkel die gegevens vragen die in de vrijwillige standaard zijn voorzien.

4. Wat betekent dit voor accountants en belastingadviseurs?

• Voor de meeste klanten van accountantskantoren (bedrijven met < 1.000 werknemers) betekent dit: geen verplichte duurzaamheidsrapportering meer.
• Voor grote ondernemingen en groepen blijft de verplichting wél bestaan. Hier is strategisch advies en compliance-ondersteuning essentieel.
• Dit uitstel geeft tijd om voor te bereiden: gegevensstromen harmoniseren, processen structureren, risico’s in kaart brengen.
• Voor KMO’s die leverancier zijn van grote bedrijven kan begeleiding nodig blijven bij het invullen van vragenlijsten of het leveren van gestandaardiseerde informatie.

5. Wat is de nieuwe timing?

6. Is dit al definitief?

Neen. Het gaat nog om voorstellen van de Europese Commissie. Ze moeten worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad, en daarna worden gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU. Vervolgens moeten ze nog worden omgezet in Belgisch recht.

Conclusie

Voor de meeste niet-beursgenoteerde ondernemingen met minder dan 1.000 werknemers vervalt de verplichting tot duurzaamheidsrapportering. Dit betekent een aanzienlijke verlichting van de administratieve lasten.

Voor de grotere bedrijven blijft rapportering essentieel. Voor accountants en fiscale adviseurs betekent dit:

• Een rol van gids en vertaler van nieuwe normen;
• Ondersteuning bij vrijwillige rapportering voor bedrijven die strategisch willen communiceren over ESG;
• Begeleiding van KMO-klanten die leverancier zijn van grote groepen, zodat zij voorbereid blijven op dataverzoeken.

Bronnen

• Persbericht van de Europese Commissie, 26 februari 2025
• Wet van 2 december 2024 betreffende de bekendmaking door bepaalde vennootschappen en groepen van duurzaamheidsinformatie en betreffende de controle daarop, alsook houdende diverse bepalingen, B.S. 20 december 2024