CFI activiteitenverslag 2021 : 50% meer meldingen, toenemende professionalisering van het witwassen, nieuwe witwasrisico’s ....
Temps de lecture: 7 min |14 mai 2022 à 09:25
Zoals iedere jaar was dit verslag zeer wervacht. Aan de hand van cijfers, tabellen en grafieken levert het veel vastellingen en trends op vlak van witwassen en financiering van terrorisme.
Focus op dit belangrijke document van 50 pagina's, dat dit weekend op de CFI-website werd geplaatst en dat u ook in bijlage zou vinden.
Voorwoord van de Voorzitter van de CFIDhr. Philippe de KOSTER
"We werden tweeënhalf jaar lang zwaar getroffen door de COVID-19-crisis en we krijgen nu te maken met een oorlog aan de grenzen van Europa. Het minste dat we hieruit kunnen concluderen is dat we vandaag in een wereld leven die steeds onzekerder wordt.
Ondanks alles hebben de mechanismen ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme gewerkt en de resultaten die in dit activiteitenverslag met betrekking tot 2021 worden voorgesteld zijn hier het bewijs van.
Ik maak opnieuw van de publicatie van dit verslag gebruik om alle medewerkers van de CFI, de verbindingsofficieren en al onze bevoorrechte partners (gerechtelijke overheden, federale politie, FODEconomie,...) tebedanken voor het geleverde werk in 2021, in moeilijke omstandigheden met verplicht telewerk en slechts een minimale aanwezigheid op kantoor. Bovendien bleef het aantal meldingen in 2021 sterk stijgen. Er werd een recordaantal van 46.330 meldingen ontvangen, dit is een stijging van ongeveer 50%.
De komst van verschillende Britse betalingsinstellingen naar België die in het kader van het vrij verrichten van diensten actief zijn kan een groot deel van deze stijging verklaren. De waakzaamheid van de financiële sector en de zogenaamde look-back-operaties op vraag van de Nationale Bank kunnen ook een verklaring voor deze toename zijn.
Ten gevolge van dit type meldingen dat zij ontvangt, moet de CFI voortdurend op zoek naar het evenwicht tussen het terugkijken naar het verleden en een meer efficiënte benadering van het witwasfenomeengericht op de toekomst en de nieuwe witwasrisico’s zoals deze verbonden aan het gebruik vancryptomunten.
De instrumenten voor het prioriteren en oriënteren van meldingen, die door de CFI enkele jaren geleden in gebruik werden genomen en voortdurend worden verbeterd, hebben het mogelijk gemaakt deze grote toevloed aan nieuwe verrichtingen aan te pakken, zonder op dit ogenblik bijkomende financiële middelen te hoeven inzetten.
1.241 nieuwe dossiers werden aan de Belgische gerechtelijke overheden doorgemeld. Duizend mededelingen van nuttige informatie werden aan de administratieve autoriteiten van de Staat (CAF, SIOD,FOD Economie, FSMA, ...) en aan de toezichthoudende autoriteiten bezorgd overeenkomstig artikelen 83 en 121 van de wet van 18 september 2017.
Dankzij de IT-instrumenten die door het FIU.Net en de CFI werden ontwikkeld konden ook 8.021 XBR (Cross-Border Reports) en 613 XBD (Cross-Border Dissemination Reports) worden doorgemeld in verband met verrichtingen die op een ander land van de Europese Unie betrekking hadden (cf. Rubriek V.4).
Wanneer de CFI gevat wordt door een melding betreffende een ander land, zendt zij, overeenkomstig de vierde richtlijn, de Financiële Inlichtingeneenheid (FIE) van het betrokken land voor analyse, alle nuttige informatie opgenomen in de melding. Deze mededelingen vervangen de huidige procedure van spontane informatie-uitwisseling of informatie-uitwisseling op verzoek echter niet. Dit vindt veeleer tijdens of na de analyse van het dossier plaats, maar vullen deze procedure aan.
Algemeen gesproken worden ongeveer 15.000 inlichtingen die door de CFI bij melders werden verzameld op een of andere manier geëxternaliseerd naar de gerechtelijke overheden, de administratieve diensten van de Staat, de inlichtingendiensten (met inbegrip van het OCAD), de toezichthoudende autoriteiten inzake de bestrijding van witwassen en financiering van terrorisme en andere buitenlandse financiëleinlichtingeneenheden (FIE’s). De informatie die niet wordt geëxternaliseerd vormt bovendien een
essentiële basis, die beschikbaar is voor strategische analyse, maar ook voor een doormelding in de toekomst mochten er later ernstige aanwijzingen van witwassen of financiering van terrorisme worden vastgesteld.
Hoewel de criminele verschijnselen en technieken voor witwassen en financiering van terrorisme weinig veranderen, stellen we steeds vaker vast dat het witgewassen geld uit polycriminele activiteiten voortkomt. Het afgelopen jaar werd uit een groot aantal dossiers duidelijk dat sociale fraude, ernstige fiscale fraude en georganiseerde misdaad steeds vaker als onderling samenhangende verschijnselen voorkomen.
De CFI stelt ook al enkele jaren een toenemende professionalisering van het witwassen op zich vast en zetzich onvermoeibaar in om haar verschillende partners hiervan bewust te maken en van de risico’s diedergelijke evolutie met zich meebrengt voor de rechtstaat en voor de samenleving als geheel.
Bijzonder goed gestructureerde organisaties op internationaal niveau bieden hun “witwasdiensten” aan aanverschillende andere belangrijke criminele organisaties die verschillende illegale activiteiten uitoefenen die enorme winsten genereren (voornamelijk in contanten) (drugshandelaars, gangsters, mensenhandelaars,internationale oplichters,...). Verontrustend genoeg stelt de CFI vast dat deze witwasnetwerken een deelvan hun activiteiten in ons land verankerd hebben, meer bepaald door het gebruik van talrijke bankrekeningen, schermvennootschappen en stromannen.
Tot slot wil ik de inspanningen beklemtonen die in 2021 werden geleverd en de middelen die werden ingezet door de Europese Commissie (DG FISMA) om het beveiligde communicatiesysteem van de
Het nieuwe AML Package werd in juni 2021 door DG FISMA aangekondigd en daarna door de Raad besproken en dit pakket begint stilaan vorm te krijgen. Het voornaamste doel is om de bestrijding van witwassen en financiering van terrorisme te verbeteren door preventieve maatregelen toe te passen die op eenvormige wijze in de financiële sector in alle lidstaten van toepassing zijn. Er zal ook een nieuwe antiwitwasautoriteit worden opgericht (“Anti-money Laundering Authority, AMLA”) waarbij de EuropeseFIE’s uiteraard betrokken zullen zijn.
Europese FIE’s, FIU.Net, van Europol naar de infr
astructuur van de Commissie over te dragen, waarbij het gedecentraliseerde systeem werd behouden zoals dit voorheen het geval was. Deze overdracht van bevoegdheden gaat samen met de ontwikkeling van een vernieuwd FIU.Net bedoeld om de doeltreffendheid van de middelen voor de voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme te verbeteren en aan nieuwe dreigingen aan te passen
Het AML Package zal ongetwijfeld aanzienlijke gevolgen hebben voor de stelsels ter bestrijding van witwassen en de financiering van terrorisme en de toekomstige architectuur van de voorkoming van witwassen van geld en de financiering van terrorisme in België.
Daarom heb ik aan de Directeur-Generaal van DG FISMA, Dhr. John Berrigan, gevraagd om samen met mij een voorwoord voor het activiteitenverslag 2021 van de CFI te schrijven. Ik ben hem dankbaar dat hij op mijn uitnodiging is ingegaan.
Ik wens u veel leesgenot.
Philippe de KOSTER Voorzitter"
Trends
Wij raden u in het bijzonder aan om hoofdstuk IV pagina's 13 tot 30 te lezen, voor zover elke dreiging, zowel op het gebied van witwassen als terrorismefinanciering, onderwerp is van een synthetische analyse die systematisch wordt herhaald : de vastgestelde trends, de uitdagingen en de ondernomen acties.
> Trends op het vlak van witwassen
Handel in verdovende middelen
Georganiseerde misdaad, sociale fraude en ernstige fiscale fraude
Corruptie
Oplichting
Virtuele activa
Professionele witwassers
Misbruik van vennootschapsstructuren
Milieucriminaliteit
Migrantensmokkel
> Trends financiering van terrorisme
Nieuwe betaalsystemen
Rechts-extremisme
Enkele tabellen en vaststellingen
> Meldingen
De CFI ontving in 2021 in totaal 46.330 meldingen of mededelingen van informatie die werden gegroepeerd in 35.605 nieuwe zaken en 10.725 aanvullende mededelingen van informatie in zaken die eerder werden geopend.
Het merendeel van de meldingen is afkomstig van kredietinstellingen, van betalingsinstellingen, van de vennootschap van publiek recht bpost, van instellingen voor elektronisch geld, van notarissen en van levensverzekeringsondernemingen.
> Aard van de verdachte verrichtingen
Onderstaande tabel vermeldt de verdeling volgens de aard van de verdachte verrichtingen in dossiers die de CFI in 2021 doormeldde. Verdachte verrichtingen van een verschillende aard kunnen in eenzelfde doorgemeld dossier voorkomen.
