Respons op illegale online-inhoud te verbeteren ...

Temps de lecture: 4 min |22 octobre 2023 à 16:52

Op 18 oktober 2023 heeft de Commissie een reeks aanbevelingen voor de lidstaten gepubliceerd om te komen tot een gecoördineerde respons op de verspreiding en versterking van illegale inhoud, zoals terroristische inhoud of onwettige haatzaaiende uitlatingen, voordat deze tot een ernstige bedreiging van de openbare veiligheid kan leiden.

> Download

> Download

Het is de bedoeling dat de lidstaten de Commissie ondersteunen om te waarborgen dat zeer grote onlineplatforms en zoekmachines hun nieuwe verplichtingen uit hoofde van de digitaledienstenverordening volledig nakomen, nog voor de periode vanaf wanneer de lidstaten hun rol bij de handhaving van deze verordening zullen opnemen.

In deze ongekende periode van conflicten en instabiliteit in de Europese Unie, eerst met de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne en nu met de terroristische aanslagen van Hamas op Israël, rekent de Commissie erop dat de lidstaten hun krachten bundelen om een onmiddellijke handhaving van de digitaledienstenverordening mogelijk te maken. In de digitaledienstenverordening wordt een reeks regels vastgesteld voor een veilige, voorspelbare en betrouwbare onlineomgeving in de EU, waarin de grondrechten, met name de vrijheid van meningsuiting en van informatie, worden geëerbiedigd. Sinds augustus 2023 moeten aangewezen zeer grote onlineplatforms en zeer grote onlinezoekmachines op grond van de digitaledienstenverordening risicobeperkende maatregelen nemen die zijn toegesneden op de specifieke systeemrisico's van hun systemen, met inbegrip van systeemrisico's ten gevolge van de verspreiding van illegale inhoud.

Coördinatie van maatregelen ter bestrijding van illegale inhoud

Met de aanbeveling moedigt de Commissie de lidstaten aan om nu al een onafhankelijke autoriteit aan te wijzen die deel zal uitmaken van het verwachte netwerk van digitaledienstencoördinatoren, nog voordat de wettelijke termijn van 17 februari 2024 verstrijkt.

De Commissie stelt een mechanisme voor respons bij incidenten voor waarin de samenwerking tussen de Commissie en dat netwerk wordt beschreven in reactie op de verspreiding van illegale online-inhoud, met name wanneer er een duidelijk risico bestaat dat bevolkingsgroepen worden geïntimideerd of politieke en sociale structuren in de Unie worden gedestabiliseerd. Volgens het mechanisme zouden als respons op incidenten regelmatige vergaderingen moeten plaatsvinden om goede praktijken en methoden te bespreken, en om regelmatig verslag uit te brengen en op nationaal niveau verzamelde informatie uit te wisselen. De informatie die door het netwerk wordt geleverd, kan door de Commissie als bewijsmateriaal worden gebruikt om haar toezichts- en onderzoeksbevoegdheden overeenkomstig de digitaledienstenverordening uit te oefenen.

Indien dit wegens buitengewone omstandigheden – zoals een internationaal gewapend conflict of terreuraanslagen – gerechtvaardigd is, worden zeer grote onlineplatforms en zeer grote onlinezoekmachines er door de Commissie toe aangezet om incidentprotocollen op te stellen die van toepassing zijn op het specifieke incident.

In de aanbeveling wordt ook herinnerd aan de bevoegdheden die op grond van de verschillende Unierechtelijke instrumenten aan de lidstaten zijn toegekend om illegale inhoud aan te pakken, zoals de sinds 2022 geldende verordening inzake het tegengaan van de verspreiding van terroristische online-inhoud.De Commissie zal voor het voeren van gezamenlijke actie blijven vertrouwen op bestaande structuren, met name voor terrorismebestrijding, zoals het EU-crisisprotocol, met het oog op een gecoördineerde respons op onlinegebeurtenissen die het gevolg zijn van een terroristische of gewelddadige extremistische daad. Op internationaal niveau wordt verder gevolg gegeven aan de Christchurch Call en het door de sector geleide wereldwijde internetforum ter bestrijding van terrorisme.

Volgende stappen

Deze aanbeveling is van toepassing tot en met 17 februari 2024. Na die datum zal het handhavingskader van de digitaledienstenverordening volledig van toepassing zijn, met inbegrip van de raad voor digitale diensten, die zal bestaan uit onafhankelijke digitaledienstencoördinatoren van de lidstaten.

Achtergrond

Eind augustus 2023 werd de digitaledienstenverordening juridisch afdwingbaar voor aangewezen zeer grote onlineplatforms en zeer grote onlinezoekmachines. Deze verordening heeft tot doel gebruikers online mondiger te maken en te beschermen door de aangewezen diensten te verplichten hun systeemrisico's te beoordelen en te beperken en robuuste instrumenten voor inhoudsmoderatie aan te bieden.

De aangewezen platforms hebben nu de eerste jaarlijkse risicobeoordeling afgerond en hebben zich onder meer gebogen over de mogelijke wijzen waarop illegale inhoud via hun diensten kan worden verspreid. Op grond van de digitaledienstenverordening moeten zeer grote onlineplatforms en zeer grote onlinezoekmachines risicobeperkende maatregelen nemen die toegesneden zijn op de vastgestelde specifieke systeemrisico's. Zeer grote onlineplatforms moeten de risico's beoordelen die hun systemen met zich meebrengen, waaronder systeemrisico's met betrekking tot illegale inhoud en bescherming van algemene belangen.

In het kader van de digitaledienstenverordening moeten de lidstaten uiterlijk op 17 februari 2024 de digitaledienstencoördinatoren aanwijzen, een onafhankelijke autoriteit die toezicht moet houden op de naleving van de op hun grondgebied gevestigde onlinediensten. De onafhankelijke autoriteit die de lidstaten in het kader van deze aanbeveling aanwijzen, kan te zijner tijd de rol van digitaledienstencoördinator op zich nem