Naar een modern en doeltreffend openbaar bestuur : 25 maatregelen

Vandaag, op 25 oktober 2023 heeft de Commissie een nieuwe mededeling over de versterking van de Europese administratieve ruimte^[1] (ComPAct) goedgekeurd, waarin concrete maatregelen worden voorgesteld om de overheidsdiensten te helpen aan de behoeften van burgers en bedrijven in heel Europa te voldoen.

ComPAct is de allereerste omvangrijke reeks maatregelen van de Commissie om de modernisering van de nationale overheidsdiensten te ondersteunen en hun grensoverschrijdende samenwerking te versterken, zodat ze gemeenschappelijke problemen samen kunnen aanpakken.

Efficiënte nationale, regionale en lokale overheidsdiensten zijn van cruciaal belang om nationale en EU-prioriteiten concreet te verwezenlijken, beleidsmaatregelen en hervormingen ten behoeve van zowel burgers als bedrijven uit te voeren en strategische investeringen naar de groene en de digitale transitie te kanaliseren. Ze zijn een belangrijke katalysator van meer concurrentievermogen in de hele EU.

Dankzij een betere uitvoering van EU- en nationaal beleid en doeltreffendere overheidsdiensten zal aan de verwachtingen van de Europeanen naar minder bureaucratie en meer transparantie worden voldaan en kunnen burgers en bedrijven in de EU jaarlijks miljarden euro's besparen.

In deze mededeling wordt ook erkend dat overheidsdiensten onder druk staan als gevolg van externe schokken, moeilijkheden om talent aan te werven en aan te trekken, en problemen om expertise op te doen over steeds complexere thema's, zoals de groene en de digitale transitie. De uitvoering van een dergelijk complexe beleidsagenda is afhankelijk van veerkrachtige en flexibele overheidsdiensten op alle niveaus in de lidstaten.

Voorgestelde kernmaatregelen

Naar aanleiding van de oproepen van de lidstaten, het Europees Parlement en het Comité van de Regio's om de samenwerking en de beleidsdialoog te bevorderen en de capaciteit en de kwaliteit van nationale, regionale en lokale overheidsdiensten te verbeteren, stelt de Commissie 25 maatregelen voor. Doel is:

• de samenwerking tussen overheidsdiensten te bevorderen, zodat ze zich beter kunnen voorbereiden op huidige en toekomstige uitdagingen (pijler 1 – de vaardighedenagenda voor overheidsdiensten). Zo bevordert PACE (Public Administration Cooperation Exchange) de mobiliteit van Europese ambtenaren in de lidstaten om kennis en goede praktijken uit te wisselen.

• de capaciteit van overheidsdiensten met het oog op hun digitale transformatie te versterken (pijler 2 – capaciteit voor Europa's digitale decennium). Zo zal ComPAct overheidsdiensten beter voorbereiden om AI-technologieën op een veilige en betrouwbare manier in hun activiteiten te integreren (bijvoorbeeld in audits en overheidsopdrachten).

• de capaciteit van overheidsdiensten te versterken om de groene transformatie aan te drijven en veerkracht op te bouwen (pijler 3 – capaciteit om het voortouw bij de groene transitie te nemen). Zo zal ComPAct overheidsdiensten helpen hun organisatorische koolstofvoetafdruk te beoordelen en te verkleinen.

Daarnaast introduceert ComPAct een gemeenschappelijke reeks overkoepelende beginselen^[2] voor uitstekend functionerende overheidsdiensten.

De Commissie zal de maatregelen voornamelijk via het instrument voor technische ondersteuning (TSI) en andere EU-financiering (bijvoorbeeld het programma Digitaal Europa) uitvoeren en daarbij met alle lidstaten en belanghebbenden samenwerken. De Commissie zal verslag over de uitvoering van ComPAct uitbrengen in het kader van de rapportagevereisten van het TSI.

De lidstaten kunnen in hun eigen tempo en volgens hun behoeften en institutionele structuur aan ComPAct deelnemen. Dankzij de voorgestelde instrumenten, methoden, collegiale ondersteuning en uitwisseling van goede praktijken kunnen de lidstaten van elkaar te leren, voor innovatie zorgen en hun overheidsdiensten doeltreffender doen functioneren.

Achtergrondinformatie

Het is aan de nationale, regionale en lokale overheidsdiensten om voor een gezond en duurzaam beheer van de EU-begroting en de nationale begrotingen te zorgen. Overheidsdiensten zijn van cruciaal belang voor het ontwerpen en uitvoeren van hervormingen en investeringen, onder meer in het kader van de nationale plannen voor herstel en veerkracht en de regionale ontwikkelingsstrategieën.

Op 29 april 2021 heeft de Commissie een werkdocument goedgekeurd om overheidsdiensten in de lidstaten bij hervormingen te ondersteunen. In het werkdocument wordt nader ingegaan op de belangrijke rol van overheidsdiensten voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de EU en op de ervaring van de Commissie met de capaciteitsopbouw van overheidsdiensten.

Op 17 december 2021 is de deskundigengroep inzake openbaar bestuur en governance opgericht. De deskundigengroep biedt een platform voor de dialoog tussen de Commissie en vertegenwoordigers van de lidstaten. Belangrijkste doelstelling is als één verenigd bestuur gemeenschappelijke problemen op te sporen en innovatieve methoden voor te stellen.

Meer informatie

Mededeling over de versterking van de Europese administratieve ruimte (ComPAct)

ComPAct – vragen en antwoorden

Eurobarometer – Inzicht verwerven in de standpunten van de Europeanen over de behoeften aan hervormingen

Instrument voor technische ondersteuning (TSI)

Directoraat-generaal Steun voor structurele hervormingen

Beleidsvorming op het gebied van openbaar bestuur en governance

@ElisaFerreiraEC

[1] Term voor toenemende convergentie van de administratieve praktijken tussen de lidstaten op basis van gedeelde waarden en beginselen.

[2] Op basis van de beginselen van openbaar bestuur, SIGMA (samenwerking tussen de EU en de OESO).

Bron : Europese Commissie, 25 oktober 2023