Duurzame groei bevorderen door innovatieve en gestroomlijnde milieuwetgeving

Op 10 december 2025 presenteerde de Europese Commissie een pakket maatregelen om de milieuwetgeving te vereenvoudigen op het gebied van industriële emissies, circulaire economie, milieueffectbeoordelingen en georuimtelijke gegevens.

De wijzigingen zullen bijdragen aan het verminderen van de administratieve lasten voor ondernemingen, terwijl de ambitieuze doelstellingen van de EU om het milieu en de volksgezondheid te beschermen behouden blijven. Dit zal de vergunningverleningsprocessen voor alle projecten versnellen en stroomlijnen, in het bijzonder in strategische sectoren zoals strategische digitale projecten, projecten inzake kritieke grondstoffen en betaalbare huisvesting, en zo de transitie naar een schone en digitale economie in de EU vergemakkelijken. Het vereenvoudigen van regelgeving en het verminderen van administratieve lasten is immers essentieel om deze milieu-doelstellingen te halen en de concurrentiekracht van de EU te versterken.

Met dit voorstel wordt verwacht dat ondernemingen ongeveer €1 miljard per jaar zullen besparen, waardoor de jaarlijkse administratieve besparingen uit de omnibus-wetsvoorstellen en andere vereenvoudigingsinitiatieven die de Commissie al heeft gepresenteerd bijna €11 miljard per jaar bedragen. Dit brengt ons dichter bij de algemene doelstelling van €37,5 miljard aan jaarlijkse administratieve kostbesparingen tegen het einde van dit Commissariaat in 2029.

Dit initiatief maakt deel uit van een bredere inspanning die aansluit bij het Concurrentiekompas van de EU. Het zal bijdragen aan het verminderen van bureaucratie en de concurrentiekracht en veerkracht van de EU ondersteunen, terwijl het groene groei stimuleert.

Het huidige vereenvoudigingspakket bestaat uit zes wetsvoorstellen. De vandaag voorgestelde vereenvoudigingen omvatten gerichte wetswijzigingen en reflecteren de bijdragen van belanghebbenden naar aanleiding van een oproep tot bewijsvoering die op 22 juli 2025 werd aangekondigd. De oproep leverde meer dan 190.000 reacties op.

De Europese Commissie zal blijven werken aan de vereenvoudiging van de bestaande wetgeving, ook buiten het huidig pakket maatregelen, en daarbij voortbouwen op de suggesties die binnenkwamen tijdens de oproep tot bewijsvoering.

Kernpunten van het voorstel

1. Gestroomlijnde milieueffectbeoordelingen voor vergunningverlening

Projectontwikkelaars profiteren van vereenvoudigde en versnelde procedures, waaronder éénloketsystemen, digitalisering en snellere afhandeling. Deze maatregelen zullen de voortgang van belangrijke projecten die essentieel zijn voor de EU-economie versnellen. Bovendien bevat het voorstel een instrumentenkoffer met extra versnellingsmaatregelen voor strategische sectoren en projecten die bijdragen tot decarbonisatie of efficiënt gebruik van hulpbronnen, inclusief betaalbare huisvesting.

2. Vereenvoudigde industriële normen voor industrie en landbouw

Ondernemingen krijgen meer flexibiliteit onder de Richtlijn Industriële Emissies (RIE) bij de implementatie van milieumanagementsystemen (MMS).

Zo wordt de verplichting om transformatieplannen op te nemen afgeschaft. Operators krijgen meer tijd voor de voorbereiding van milieumanagementsystemen (MMS). Onafhankelijke audits voor MMS zijn niet langer nodig.

Boeren en aquacultuur-ondernemers worden vrijgesteld van bepaalde rapportageverplichtingen, wat de administratieve lasten verlicht. Daarnaast worden de reikwijdte van landbouwactiviteiten vereenvoudigd en duplicaties voor biologische landbouw verminderd.

3. Effectievere digitale oplossingen voor gevaarlijke stoffen in producten

De kosten van de databank Gevaarlijke Stoffen in Producten (SCIP) waren onevenredig hoog, en de functies ervan worden vervangen door effectievere digitale oplossingen zoals het Digitaal Productpaspoort en de uitvoering van het pakket Eén Stof Eén Beoordeling. Daarom stelt de Commissie voor de Kaderrichtlijn afvalstoffen te wijzigen om de SCIP-databank af te schaffen.

4. Vereenvoudigde uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV)

De huidige wetgeving voor batterijen, verpakkingen, elektronische apparatuur, wegwerpplastic en afval vereist dat bedrijven gevestigd in de EU een gemachtigde vertegenwoordiger aanstellen om verplichtingen in het kader van hun uitgebreide producentenverantwoordelijkheid na te komen. Ondernemingen moeten dit systeem opzetten in elk lidstaat waar zij niet gevestigd zijn maar wel producten verkopen. Deze verplichting wordt opgeschort voor Europese producenten zolang verdere vereenvoudiging van de UPV-regelingen onder de Wet Circulaire Economie nog loopt. Dit zal de kosten voor zakendoen binnen de EU verlagen.

5. Vergemakkelijkt toegang tot georuimtelijke gegevens

De huidige technische eisen voor georuimtelijke gegevens volgens de INSPIRE-richtlijn worden volledig afgestemd op de horizontale wetgeving die publieke sectorgegevens met hoge waardering op het gebied van georuimtelijke data regelt. Deze vereenvoudiging zal de nalevingskosten voor overheidsinstanties verlagen en de toegang tot hoogwaardige georuimtelijke datasets faciliteren voor alle publieke en private gebruikers.

Toekomstige vereenvoudiging

De Commissie zet zich in om het volledige potentieel van vereenvoudiging te benutten, EU-wetgeving kritisch te toetsen (stress testing) en te werken aan effectieve implementatie. Het vereenvoudigingstraject zal de komende jaren voortduren, met de nadruk op stress testing, richtlijnen en verbetering van bestaande wetgeving.

Bijvoorbeeld, om een vlotte en tijdige overgang van de Verordening Verpakkingen en Verpakkingsafval te verzekeren, zal de Commissie binnenkort richtlijnen publiceren die verdere duidelijkheid en geharmoniseerde toepassing bieden over kwesties die aan bod kwamen tijdens de oproep tot bewijsvoering.

Ook de Kaderrichtlijn Water zal in 2026 worden geëvalueerd en herzien – zoals reeds aangekondigd in het RESourceEU Actieplan. Met de aankomende herziening van de Richtlijn Mariene Strategie zal de Commissie ook streven naar een betere samenhang met de EU-regelgeving voor zoetwater. Als onderdeel van de Waterresilientiestrategie zullen er diverse Structurele Waterdialogen plaatsvinden die aanvullende knelpunten kunnen identificeren en tot verdere verbeteringen kunnen leiden.

Bovendien zal de Wet Circulaire Economie, gepland voor 2026, zorgen voor eenvoudigere, geharmoniseerde regels en lagere kosten voor grensoverschrijdende circulaire activiteiten.

Volgende stappen

Het wetsvoorstel wordt nu ter vaststelling voorgelegd aan het Europees Parlement en de Raad.

Achtergrond

Het Onderdelen-omnibuspakket milieu vormt het achtste omnibusvoorstel. De Commissie heeft de koers uitgezet om de regels van de EU te vereenvoudigen teneinde de EU-economie competitiever en welvarender te maken, met een duidelijke doelstelling om een ongekende inspanning voor vereenvoudiging te leveren door ten minste 25% vermindering van administratieve lasten en ten minste 35% voor KMO’s te realiseren tegen eind 2029.

In 2024 gaf een Flash Eurobarometer-enquête (nr. 549) onder KMO’s aan dat intenties om hun activiteiten te verduurzamen via efficiëntie, hernieuwbare energie en andere maatregelen werden beïnvloed door de complexiteit van wetgeving.

Complexe administratieve of juridische procedures en complexe milieuverslaggeving werden door bedrijven van alle groottes genoemd. De interactie met belanghebbenden in de afgelopen maanden leverde feedback op over praktische moeilijkheden en knelpunten die zij ervaren bij het naleven van de wetgeving en waar de administratieve en rapportagelast kon worden verminderd zonder dat het doel van de regelgeving in gevaar komt.

Belanghebbenden benadrukten ook de noodzaak om vergunningverleningsprocessen te versnellen en te stroomlijnen.

Voor meer informatie

Vragen en antwoorden over het vereenvoudigingspakket milieu

Factsheet

Vereenvoudigingspakket milieu

Een EU-kompas om concurrentiekracht te herwinnen en duurzame welvaart te verzekeren

Commissie stelt voor bureaucratie terug te dringen en ondernemersomgeving te vereenvoudigen

Vereenvoudiging van administratieve lasten in milieuwetgeving

In het belang van zijn optimale verspreiding bieden wij u een automatische vertaling van dit artikel met behulp van kunstmatige intelligentie.​

De Stichting is niet verantwoordelijk voor de kwaliteit en de nauwkeurigheid van deze machinevertaling.

Dit artikel is oorspronkelijk in het engels geschreven, dus het is de engelse versie waarnaar in alle gevallen moet worden verwezen