Digitalisering van kmo's: België bij de top van Europa, maar de kleinste bedrijven hebben wel achterstand op de grotere

Temps de lecture: 4 min | 17 aug. 2025 à 04:00

In België integreerden de meeste kmo’s al een aantal digitale basistools in hun dagelijkse werking. De invoering van meer geavanceerde technologieën, zoals de cloud, data-analyse of artificiële intelligentie, blijft echter sterk afhankelijk van de grootte van het bedrijf. Positief is wel dat Belgische kmo’s het op technologisch vlak beduidend beter doen dan het overgrote deel van de EU. Het gebrek aan technische middelen, personeel en de investeringskosten remmen de digitale transitie van de kleinste ondernemingen nog te vaak af.

Pertinente cijfers

Volgens de laatste gegevens van de FOD Economie beschikt de overgrote meerderheid van de Belgische kmo's over een digitale basisinfrastructuur. In bijna alle bedrijven met meer dan 10 werknemers en in meer dan 95 % van de micro-ondernemingen (2 tot 9 personen) gebruikt een deel van het personeel een computer met internetverbinding voor professionele doeleinden. Ook vaste of mobiele breedbandverbindingen zijn de norm in middelgrote bedrijven.

Deze basisvorm van digitalisering is ook te zien in het brede gebruik van de cloud en online vergaderingen. Twee derde van de middelgrote bedrijven werkt al in de cloud, vooral om bestanden op te slaan, e-mails te beheren of databases te hosten. Meer dan 90 % van de bedrijven met meer dan 10 werknemers bieden tools aan waarmee hun medewerkers vanop afstand kunnen telewerken.

Geavanceerdere technologieën: nog marge, maar nu al bij de Europese top

Met uitzondering van de klassieke tools blijft de integratie van meer geavanceerde digitale oplossingen nog beperkt. Data-analyse wint snel aan terrein, vooral bij grotere bedrijven. Zo gebruikt 65 % van de middelgrote kmo’s het, tegenover slechts 20 % van de micro-ondernemingen. Bedrijven zetten data-analyse in voor uiteenlopende redenen: van de analyse van klantgedrag tot de exploitatie van gegevens uit sensoren of slimme apparaten.

Technologieën zoals 3D-printen, robotisering of artificiële intelligentie worden nog steeds minder toegepast vooral in kleine bedrijven. Slechts 17,8 % van de middelgrote kmo's zet robots in, een cijfer dat daalt tot 2,3 % bij micro-ondernemingen. Artificiële intelligentie vindt in 2024 haar weg naar 16,4 % van de kmo’s, een sterk stijgend maar nog steeds bescheiden cijfer.

Hoewel er nog veel groeimogelijkheden zijn voor geavanceerde technologieën, doen onze Belgische kmo’s het beduidend beter dan het overgrote deel van de EU. Zo staat ons land voor het gebruik van artificiële intelligentie door kleine ondernemingen op de 4e en door middelgrote ondernemingen op de 3e plek in de EU. Bedrijven gebruiken AI vooral voor boekhouding, interne processen en recenter ook voor commerciële functies.

Belemmeringen bij de digitalisering

Een tekort aan gekwalificeerd personeel, te weinig interne ICT-middelen en de technische complexiteit van bepaalde technologieën zijn voor kmo's belangrijke belemmeringen bij het gebruik van digitale technologieën. Voor het gebruik AI spelen dan weer zorgen over gegevensbescherming en onzekerheid over de juridische aspecten mee. Tot slot vormen ook de compatibiliteit van systemen en de initiële investeringskosten ook een struikelblok.

Digitalisering biedt enorme kansen voor onze kmo’s, maar de kleinste ondernemingen dreigen achterop te raken door beperkte middelen en technische obstakels, zoals de FOD Economie aantoont. Met praktische tools, zoals de vernieuwde e-commerce Toolkit en regulatory sandboxes voor AI willen we deze drempels wegnemen en micro-ondernemingen helpen om volop mee te surfen op de digitale golf.

Eléonore Simonet, minister van Zelfstandigen en KMO's

De digitalisering van onze economie is geen optie: het is een essentiële voorwaarde om ons concurrentievermogen te behouden en te versterken. België heeft belangrijke stappen gezet in de invoering van digitale technologieën. Onze Belgische bedrijven behoren zelfs tot de beste leerlingen van Europa als het gaat om de integratie van geavanceerde technologieën zoals kunstmatige intelligentie, data-analyse of robotisering. Dat mag echter niet verhullen dat onze kmo's nog meer moeten inzetten op digitale tools. Gezien de toenemende wereldwijde concurrentie en het opkomende protectionisme moeten we investeren in digitale vaardigheden, onze infrastructuur moderniseren en innovatie stimuleren. Zo kunnen we elke uitdaging omzetten in een groeimotor en ervoor zorgen dat onze economie performant, open en aantrekkelijk blijft in een veranderende wereld.